Hakkı Üncü
Hakkı Üncü
Türkiye
4 Şehir,4 Kapalı Çarşı
Doğunun klasiği “kapalı çarşılar”…
Pazarlardan agoralara uzanan köklü bir ticaret geleneğinin doruk noktası olan kültür kumbaraları. Ticaretin kalbi ve saraylar dışındaki ustalığın değişmeyen merkezleri. Eski Farsçada Bazaar (Vakar ve Vazar ) ticaretin yapıldığı veya cemaatin toplandığı yer anlamında kullanılmakta.
Ticaretin ve ticaret mekanlarının oluşmasında ve sosyalleşmede başlangıç noktaları konumundalar. En başından bu güne sadece alışveriş kültürü üzerine kurulmayan çarşılar tek bir fonksiyona sahip değiller. Sadece yapıp satmaktan öte, ülkenin ürün kimliğinin sürekliliği, ekonomisinin canlı kalması, uluslararası çok yönlü ve etkin bir rekabetin denetlenip dengelenmesi düşüncesiyle büyük birer mekanizma olarak tanımlanmış, düzenlenmiş, inşa edilmiş, gelişmiş ve günümüze kadar gelmişler.
İslam kentlerinde Külliye bütünü içinde yer almış kapalı çarşılar yalnızca ticari amaca hizmet vermemiş, dini, sosyal ve politik amaçlar için de kullanılmışlar. Külliye içerisinde çarşıyla birlikte inşa edilen camii ve mescitler, tekke, han, kervansaray, hamam, üretim ve hizmet atölyeleri, kamu binaları, aşevi, su sarnıçları, çeşmeler, kahvehaneleri ile kentin sosyal, kültürel, dini, politik, hatta sportif faaliyetleri açısından günümüzün AVM’lerini çok aşan birer kompleks konumunda olmuşlar.
4 Fotoğrafçı, 4 Şehir, 4 Kapalı Çarşı
Dev bir labirenti andıran, tamamı örtülü olarak zaman içerisinde gelişip büyüyen, İnsanın hangisinden gireceğini şaşırdığı 22 kapı, 64 cadde ve sokak, 16 han, 2 bedesteni ve günümüzde sağlık ocağı, polis karakolu, tüm bankalara ait şubeler ve postane ilavesiyle küçük ölçekli bir şehir özelliğinde, 45 bin metrekare kapalı alan üzerine kurulu ve 500 yıllık tarihi ile dünyanın ilk alış veriş merkezi kabul edilen “İstanbul Kapalıçarşı”,
Osmanlı Döneminde inşaa edilen, çok sayıda medeniyetin izlerini taşıyan, 1986'da UNESCO'nun dünya kültür mirası listesine aldığı, 5.800 dükkân ve içiçe açılan sokaklarının uzunlukları toplamı 18 kilometre ile Ortadoğu'nun en uzun ve iç savaş sonrası artık kullanılamaz olan çarşısı “Halep Kapalıçarşı”,
Günümüzde Tebriz’de çok sayıda modern mağaza ve alışveriş merkezi kurulmuş olmasına rağmen hala sadece Tebriz’in değil bütün İran ve hatta Azerbaycan’ın ticari merkezi olmayı sürdüren, 2010 yılında UNESCO Dünya kültür mirası listesine alınan, tarihi İpek yolu üzerinde olması sebebiyle dönemin en büyük ticaret merkezlerinden ve 30.000 hektar alanı ile dünyanın en büyük kapalı çarşısı “Tebriz Kapalıçarşı”,
Ve
Şiraz’ın en eski yerleşim merkezlerinden biri üzerinde yer alan, İran geleneksel yaşam kültürünün yoğun olarak hissedildiği, kaynaklara göre Ortadoğu ve İran'ın en güzel kapalı çarşısı “Şiraz Vekil Kapalıçarşı” çalışmamızın konusu.
3 Ülkede çekimler 2007-2017 aralığında gerçekleştirildi.
Özgeçmiş:
1965 İstanbul doğdu. Ankara Üniversitesi Klasik Arkeoloji bölümü mezun oldu. Halen Ortadoğu Teknik Üniversitesi Yerleşim Arkeolojisi bölümünde arkeolog olarak görev yapmakta. Fotoğrafçılığa 1990’lı yılların başında, ‘Photo-Globe’ dergisinde gezi fotoğrafçısı ve Foto-Röportör olarak başladı. Daha sonra 1994-1997 yılları arasında ‘Aktüel’ haftalık dergisinin Ankara foto-muhabirliğini yürüttü. Bu iki derginin yanı sıra Sabah, Yeniyüzyıl, Skylife gibi yayın organlarında pek çok çalışmaları yayınlandı. AFSAD üyesi.
